• BIST 9079.97
  • Altın 2322.589
  • Dolar 32.3326
  • Euro 34.9488
  • İzmir 17 °C

Deniz Gezmiş ve Arkadaşları Anıldı

Deniz Gezmiş ve Arkadaşları Anıldı
Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, çeşitli siyasi parti ve demokratik kitle örgütlerinin düzenlediği törenle, mezarları başında anıldı. Gezmiş ve arkadaşlarını 34. ölüm yıldönümlerinde anma törenine, CHP, SHP, EMEP, SDP, ÖDP, 78'liler Derneği, 68'

“... bu durumu metanetle karşılamanı istiyorum. İnsanlar doğar, büyür, yaşar, ölürler. Önemli olan çok yaşamak değil, yaşadığı süre içinde fazla şeyler yapabilmektir.” 

 Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, çeşitli siyasi parti ve demokratik kitle örgütlerinin düzenlediği törenle, mezarları başında anıldı.

Gezmiş ve arkadaşlarını 34. ölüm yıldönümlerinde anma törenine, CHP, SHP, EMEP, SDP, ÖDP, 78'liler Derneği, 68'liler Dayanışma Derneği, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği temsilcileri ile üyeleri katıldı. Törende, Gezmiş ve arkadaşlarının avukatı Halit Çelenk de bulundu.

Etkinliğe katılanlar, Karşıyaka Mezarlığı'nın 2 numaralı kapısında toplanarak, alkışlar ve sloganlarla Gezmiş, Aslan ve İnan'ın mezarının başına kadar yürüdüler. Halit Çelenk, saygı duruşunun ardından burada yaptığı konuşmada, "Denizler'in bugün Irak, Afganistan halklarının mücadelelerinde, Latin Amerika'nın emperyalizme karşı mücadelesinde" yaşadıklarını söyledi. Yazar Aydın Çubukçu ve 78'liler Derneği Başkanı Ruşen Sümbüloğlu'nun da konuşma yaptığı törende Çubukçu, Che Guevara'nın mezarından getirildiği söylenen bir avuç toprağı Gezmiş'in mezarına döktü, Birinci sigarası bıraktı. Daha sonra Mahir Çayan ile Sivas Madımak Oteli'ne yaşamlarını yitirenlerin mezarları da ziyaret edildi.  

HALİT ÇELENK: 'İYİ HAL İNDİRİMİ VERSELERDİ, İDAM EDİLMEZLERDİ'

[Sesonline] İdam edilmelerinin üzerinden geçen 34 yıl sonra Deniz, Hüseyin ve Yusuf’u gözyaşları arasında anlatan 85 yaşındaki avukat Halit Çelenk, “Mahkeme ‘iyi hal indirimi’ verseydi idam edilmezlerdi” dedi.

Barış Davası, DİSK, TİP, TSİP, Devrimci Yol, TKP, TÖB-DER, Aydınlar Dilekçesi davalarının da aralarında bulunduğu birçok davanın avukatlığını yapan 85 yaşındaki avukat Halit Çelenk, 6 Mayıs 1972 sabahının tüm ayrıntılarını hala ilk günün acısıyla hatırlıyor. Çelenk, insanı şaşırtan nezaketi ve hafızasıyla 6 Mayıs 1972’yi, öncesini ve sonrasını gözyaşları arasında anlattı. 

Denizlerin idamına giden süreci anlatır mısınız?

» 27 Mayıs ve ardından kabul edilen 1961 Anayasası Türkiye’ye özgürlükler ve demokrasi açısından önemli kazanımlar getirdi. Toplumsal muhalefet güçlendi, 1962 yılında da TİP kuruldu. Demirel, meydanlarda ‘Bu anayasayla memleket idare edilmez’ propagandasını yapıyordu. O dönemde Anayasa’yı ve tam bağımsızlığı savunan gençlik hareketi Türkiye’de 68 kuşağını yarattılar. Denizler Samsun yürüyüşü düzenleyerek 1961 Anayasa’sına sahip çıktılar. Ardından sosyal hakları geri almak için 12 Mart cuntası gerçekleştirildi ve Denizlerin idamına kadar giden süreç böylece başlamış oldu. 
O dönemde yaşananlar kamuoyu tarafından ayrıntılı olarak bilindiği için isterseniz dava sürecinden bahsedelim. Yargılamalar nasıl yapıldı?

» Denizlerin yargılanmaları adil olmadığı artık herkes tarafından kabul edilen sıkıyönetim mahkemelerinde gerçekleştirildi. Hakimlerin atanmaları, yer değiştirmeleri ve yükselmeleri yürütme organı tarafından yapılıyordu. Böylesi bir ortamda yargının tarafsızlığından bahsetmek elbette mümkün değildi. Mahkemeler sıkıyönetimin hiçbir isteğini geri çeviremiyordu. Öyle ki İstanbul’da bir mahkeme İrfan Solmazer ve arkadaşları davasında TCK’nın 146. maddesinin uygulanamayacağına karar verdiği için mahkeme lağvedildi. Yani yargılamanın her aşamasında sıkıyönetimin isteklerine göre yürütülüyordu. 

Mahkemenin idamdan başka bir karar veremez miydi?

» Elbette verebilirdi. En basitinden ‘iyi hal indirimi’ bile uygulansa idam edilmezlerdi. Ancak mahkeme bu konudaki tüm taleplerimizi geri çevirdi. Kendilerinin yetkili olmadıklarını, bu konuda meclisin karar vereceğini söylediler. Böylece yetkilerini TBMM’ye devrederek Anayasa’yı açıkça çiğnediler. TBMM kürsüsünde ise Demirel elleriyle 3 işareti yaparak ‘3’e 3’ diyordu. Mendereslerin idamına atıfta bulunan Demirel, onların intikamını Denizlerden almak istedi. Oysa Menderesler idam edilirken Deniz, Yusuf ve Hüseyin kısa pantolonlu çocuklardı. 

‘YAŞADIKLARIMIZ TARİF EDİLEMEZ’

Kamuoyunun tepkisi nasıl oldu. İdamların önlenebilmesi için bir kampanya yürütülmedi mi?

» Birçok kurum, aydın ve duyarlı insan idamın engellenmesi için imza kampanyaları düzenlediler, dilekçeler verdiler. Dönemin Başbakanı Nihat Erim, ‘Pişman olduklarını söylesinler, kararı tekrar düşünelim’ dedi.

Bunun üzerine Deniz beni cezaevine çağırdı ve şöyle dedi: ‘Biz buç işlemedik ki pişman olalım. Bugün dışarda olsak yine aynı eylemleri yapardık. Ne siz, ne de ailemiz bizim hakkımızda böyle bir dilekçe vermeyin’ dedi. Biz de pişmanlık konusunda hiçbir girişimde bulunmadık. Artık herkes idamı bekliyordu. Ben ve diğer avukat arkadaşlarım evimizde elbiselerimizi çıkarmadan bekliyorduk. 6 Mayıs gecesi kapımız çalındı. Sivil bir görevli Ankara Savcısı Fazıl Bey’in bizi çağırdığını söyledi. Kapının önünde duran resmi plakalı bir araçla Ankara Merkez Kapalı Cezaevi’ne doğru yol almaya başladık. Kentin elektrikleri kesilmiş, her 20 metrede bir asker dizilmişti sokaklara. Cezaevi avlusunda onlarca askerle birlikte cellatlar dahil toplam 7 sivil 3 gencin idamını izleyeceklerdi. O anı anlatabilmek için büyük bir sanatçı olmak isterdim, yaşadıklarımız gerçekten tarif edilmezdi. Önce Deniz çıktı sehpaya, ipi boynuna geçirmek istedi ancak başaramadı. Son sözlerinden sonra sandalyeyi tekmelemek istedi. Sandalye kendi etrafında 3 defa döndü ancak devrilmedi. Cellat ayağının altından çekti sandalyeyi. Ancak Deniz’in ayakları masaya değiyordu. Savcının ‘masayı da çek’ diye bağırmasıyla cellat masayı da çekti. Deniz birkaç kez çırpındıktan sonra ipte ağır ağır dönmeye başladı. Uzun süre nabzının atmamasını bekledik. Ardından Yusuf’u ve sonra da Hüseyin’i getirdiler. 
Onların son sözlerini siz duydunuz ve aktardınız. Bu konuda bazı tartışmalar var. Neydi son sözleri?

» Deniz’in sözlerini yazdığım için benim hakkımda dava açıldı. Onun için ‘İdam Gecesi Anıları’ kitabının bazı baskılarında Deniz’in son sözleri ‘Yaşasın…’ olarak verdim. Ancak kitabın son baskısında tüm ayrıntısıyla son sözlerini verdim. Çocukların son sözleri “Yaşasın Marksizm ve Leninizmin yüce ilkeleri, yaşasın Türk ve Kürt halklarının bağımsızlık mücadelesi, kahrolsun emperyalizm, yaşasın işçiler köylüler” oldu.

İade-i itibar konusunda neler düşünüyorsunuz?

» Sıkıyönetim mahkemesi tarafından verilen bir kararla Denizlerin itibarları ellerinden alınamaz. İtibarları kaybolmadı ki ‘iade-i itibar’ başvurusunda bulunalım.

‘AŞK OLSUN SİZE ÇOCUKLAR, AŞK OLSUN'

Denİz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan Ankara’da düzenlenen törenlerle anılırken, 68’liler Girişimi Sözcüsü Celalettin Can, Deniz ve arkadaşları için kapsamlı bir çalışma başlattıklarını açıkladı. CHP ise, Deniz, Yusuf ve Hüseyin’in asılmasına neden olan yasanın yürürlükten kaldırılması için önerge verdi.

Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan için ilk anma töreni Ankara Yüksel Caddesi'nde yapıldı. Ankara 78’liler Derneği, 68’liler Derneği, Halkevleri, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği ve ÖDP'nin katıldığı tören, saygı duruşuyla başladı. “Yaşasın Devrim ve Sosyalizm” pankartının açıldı ve “Devrim şehitleri ölümsüzdür” sloganları atıldı. 

İDAMLAR İÇİN KAPSAMLI ÇALIŞMA

İstanbul'da 78'ler Girişimi Sözücüsü Celalettin Can, Deniz Gezmiş ve arkadaşları ile ilgili kapsamlı bir dosya çalışması içinde olduklarını belirterek, "Denizler'in idamı toplumun bir zamanlar var olan mahşeri vicdanını yaraladı. Çünkü Denizler, suçsuzluğun derin ve sesiz vicdanıydı" dedi. Can, her yılın birçok gününün 71 hareketinde toprağa düşenleri anma günü olarak akla geldiğini söyledi. Aliağa 78'liler Girişimi Aliağa Petrol İş sendikasında bugün saat 20.00'de düzenleyecekleri etkinliğe katılım çağrıda bulundu. CHP ise, Deniz, Yusuf ve Hüseyin’in asılmasına neden olan yasanın yürürlükten kaldırılması için önerge verdi. İstanbul Milletvekili Berhan Şimşek tarafından hazırlanan ve 15 CHP’li parlamenter tarafından imzalanan yasa teklifinde, 2 Mayıs 1972 tarih ve 1586 sayılı ölüm cezalarının infazına ilişkin yasanın yürürlükten kaldılması önerildi.

  • Yorumlar 18
  • Facebook Yorumları 0
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Diğer Haberler
  • Büyükşehir Hayat Verdi30 Ocak 2018 Salı 12:03
  • Uşak Belediyesi Sınıra Zeytin Dalı Uzattı30 Ocak 2018 Salı 11:15
  • Her Zaman Yanınızdayız30 Ocak 2018 Salı 10:01
  • Huzurevi Sakinlerinin Evladıymış Gibi Davrandılar26 Ocak 2018 Cuma 15:40
  • Ahbap Türkiye'yi Ağaçlandırmaya Devam Ediyor24 Ocak 2018 Çarşamba 15:10
  • Mor Yaşam Projesi İle Destek Sürüyor24 Ocak 2018 Çarşamba 11:49
  • Kanserli Çocuklar Yararına Zumba12 Ocak 2018 Cuma 10:47
  • Umudun Adı: Sevgi Eli12 Ocak 2018 Cuma 10:18
  • Görme Engellilere Dikkat Çektiler12 Ocak 2018 Cuma 09:32
  • İzmir SEV’de Bilim Dolu Bir Gün18 Mayıs 2016 Çarşamba 19:09
  • Tüm Hakları Saklıdır © 2004 | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
    Tel : 0533 557 8894