Adnan SAKA Yazdı

Aliağa’da İşsizlik Sorunu ve Nitelikli Ara Eleman İhtiyacı
Ankara Ticaret Odası'nın (ATO), Türkiye İstatistik Kurumu verilerine dayanarak hazırladığı rapora göre, Türkiye'de 15-24 yaş grubu arasındaki işsiz sayısı 1,5 milyonu geçmiştir. Rapora göre; Türkiye'de her 100 işsizin 32'sinin gençlerden oluştuğu da ortaya çıktı. Bir başka araştırmaya göre Türkiye’de nüfusun %12’ye yakını işsizdir. Bu oran, kayıt dışı istihdam ve yeni mezunlar dahil edildiğinde %30’ları bulmaktadır. Bu rakamın resmi kayıtlara ve istatistiklere yansımayanlarını da dikkate aldığımızda bu sosyal sorunun ne kadar önemli bir yara haline geldiği çok açıktır.
İstatistiki rakamlar bu tabloyu gözler önüne sererken, işsizliğin belki de çok konuşulmayan bir yönü gözden kaçırılıyor. İşsizlik oranının yüksek olmasına karşın, nitelikli eleman sayısı son derece azdır.
Ne yazık ki mevcut sanayimizin ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde vasıflı iş gücüne sahip değiliz. İş gücünün, sanayimizle birlikte paralel olarak gelişme göstermediği kanaatindeyim. Günümüzde özel sektör ve tüm iş yaşamı, 'ekonominin gereksinim duyduğu becerilerle donatılmış, nitelikli ara-kademe insan gücü”ne ihtiyaç duyuyor. İşadamları her fırsatta “Asgari ücret ile çalışabilen üniversite mezunlarını buluyoruz da kalifiye ara eleman bulamıyoruz.”  Şeklinde konuşurken aslında kendileri için iş verimi ve mesleki deneyimin, diplomadan çok daha önemli olduğunu ifade ediyorlar.
ZİHNİYET DEĞİŞİMİ GEREKİYOR
Her yıl sayısı milyonlara varan gencimizi Üniversite kapılarında hayal kırıklığı ve maceraya atmak yerine mesleki ve teknik eğitime önem veren bir “zihniyet değişimiyle” bu çok önemli sosyo ekonomik soruna çözüm bulunabilir.
Sanayici ile koordineli çalışan Mesleki eğitim yaptıran liselerin sayısının artırılması ve meslek yüksek okullarının cazip hale getirilmesi, üniversiteye giremeyen insanların hayal kırıklığını engelleyip, sanayicinin ara eleman ihtiyacını karşılayabilir.
Peki Aliağa’da durum nasıl?
Aliağa, Türkiye ve İzmir’in en büyük sanayi-ticaret bölgesi olmasına rağmen işsiz sayısı hızla artıyor. Odamızın internet sitesinin İnsan kaynakları veri bankasına  bırakılan özgeçmişlerin çok büyük bölümünün vasıfsız, bir bölümünün ise pratik iş yaşamından uzak çeşitli üniversite bölümlerinden mezun olanlara ait olduğunu görmekteyiz. Yine iş başvurularında genellikle “Masa başı” tabir edilen, vasıfsız ve mesleksiz işlere talep olduğu görülüyor. Oysa artık iş yaşamı, masa başı elemanı değil, dünya konjonktüründe reel çalışma sistemine uygun çalışacak; doğrudan üretim sürecine girebilecek, vasıflı elemana ihtiyaç duymaktadır.
Aliağa’mızda da özellikle birer birer işletmelerin faaliyete geçtiği Aliağa organize Sanayi Bölgesinde üretim sürecinde etkin olarak görev alabilecek vasıflı ara elemana ihtiyaç bulunmaktadır. Ne yazık ki ALOSBİ’de faal olan bir fabrikada çalışan dört teknik elemandan sadece biri Aliağa’dan temin edilebilmiştir. Diğer 3 ara eleman ise her gün Manisa’dan gelip gitmektedir.
Geçtiğimiz ay Aliağa Organize Sanayi Bölgesi’ni ziyaret eden Almanya gazetelerinin ekonomi editörleri Stuttgarter Nachrichten Gazetesinden Wolfgan Molitör, Stuttgarter Zeitung’dan Dr. Knut Krohn, Badischer Zeitung’dan Stephan Neumann, Mannheimer Morgen Gazetesi’nden Walter Serif, Schwaebische Zeitung’dan Claudia Kling, Südkurier Gazetesi’nden Dieter Löffler, bölgemizdeki işsizlik sorununa işaret ederek “Aliağa’da bu kadar fazla işsiz var diyorsunuz. Peki Nitelikli ara eleman ihtiyacını nasıl karşılayacaksınız” sorununu sormuşlardır.
Bir başka deyişle; İşsizlik sorununa ancak eğitilmiş meslek elemanları ile çare bulunabilir. Aynı zamanda, Sanayiinin gelişmesi için, Sanayicinin yatırım yapabilmesi için yörede aradığı teknik elemanı bulabileceğine ve verimli olarak çalıştırabileceğine inanması lazımdır.
Öncelikle “nitelikli” kavramı üzerinde durmak gerekiyor; Genel olarak; toplumumuzda ‘nitelikli aday’ denince üniversite mezuniyeti, yabancı dil bilgisi akla geliyor. Oysa nitelikli aday, üstlenmesi gereken görevin gerektirdiği yetkinliklere sahip olan, mesleki işini en iyi yapan adaydır.
Çalışmadan para kazanmak!
Aliağa’da geçmişteki “kamu güvenceli yüksek ücretli iş” anlayışının ne yazık ki hala devam etmekte olduğunu görüyoruz. İş başvurusu yapanlar – Hatta çok acil çalışma zorunluluğu olanlar dahi – “Petkim, TÜPRAŞ,  Organize Sanayi Bölgesi olursa çalışırım” diyerek eski bir anlayışın hala devam ettiğini çok açık gösteriyorlar.
İŞ GARANTİSİNİ KİŞİ KENDİSİ YARATIR
Ne yazık ki artık günümüzde çalışmadan, meslek sahibi olmadan para kazanılması mümkün değil. İş arayan kesimin büyük bölümünde “devlet garantisi olan iş” arayışı var. Oysa günümüzdeki sanayici ve kobilerin; mesleği olan, çalışan, üreten, verimli olan, üretirken kurumunu düşünen her nitelikli ara elemana şiddetle ihtiyacı bulunmaktadır. Asıl önemli olan iş garantisi budur. O halde özellikle gençlerimiz yaptıkları işte, en iyiyi yaparak, ustalaşarak, kalitede vazgeçilmez hale gelerek iş garantilerini kendileri yaratmalıdırlar. Kendini yetiştiren, geliştiren, bir mesleği olan özel sektörde her zaman her yerde iş bulabilir. 
Özetle; Bir mesleği olan, sanayi ve ticaret ortamında eli iş tutanların iş bulma olasılığı her zaman çok daha yüksektir. Bunun için, özellikle ailelerin çocuklarını, gençlerin de kendilerini “bir meslek sahibi olarak” pratik iş yaşamına yönelik geliştirmeleri gerekiyor.
Aliağa Ticaret Odası olarak bu konuda yaşanan sıkıntıların çözümüne dönük, mesleki eğitimin önemi ve sanayide ara eleman ihtiyacının giderilmesi için uzun süredir çalışmalar yapmakta olduğumuzu ifade etmek istiyorum.
Oda, bölgemizde Nitelikli iş gücünün arttırılmasına yönelik olarak çeşitli eğitim programları gerçekleştiriyoruz. Önümüzdeki günlerde güncel bir meslek olan “Boru- Argon kaynakçılığı” kursları gerçekleştirmeyi planlıyoruz.
Petrol ve doğalgaz boru sektöründeki ara eleman ihtiyacını karşılamaya dönük bu çalışmamızın ardından çeşitli meslek örgütleri ve kuruluşlarla işbirliğinde bir çok eğitim- gelişim programını hayata geçireceğiz. Aliağamızdaki işsizlerin, gençlerimizin bu eğitim programlarına ilgi göstermesi, ailelerin bu konuda teşvik edici olması gerekmektedir. İlçemiz ve bölgemizdeki diğer kurum ve kuruluşlarla da işbirliği projelerini hayata geçirerek  Aliağamızda birkaç yıl sonra özellikle ALOSBİ’de ortaya çıkacak ara eleman ihtiyacını karşılamaya dönük önemli adımlar atacağız.
Bu adımların önceliklisi olarak  sayın İzmir Valimizin, EBSO ve TOBB’un desteği ile bölgemizde Meslek Yüksek Okulu kurma çalışmalarına başlamış bulunmaktayız. Bu Meslek Yüksek Okulu ile, öğrencilerin yarım gün okulda teorik bilgi alıp yarım gün de fabrikalarda pratik bilgi ve becerilerini arttırarak sanayi koşullarının istediği nitelikli ara eleman yetişmesini sağlamayı hedeflemekteyiz..