Sevgi Aşısı, Sakız Ağacının Geleceğini Kurtardı

Sevgi Aşısı, Sakız Ağacının Geleceğini Kurtardı

Damla sakızı ağacının koruma altına alınması amacıyla yürütülen Sakız Ağaçlarına Sevgi Aşılıyoruz projesinde başarılı sonuçlar elde edildi. Damla sakızı ağaçlarının genetik çeşitliliği koruma altına alındı. 2008 yılından bu yana yürütülen proje aynı zamanda, unutulmaya yüz tutan sakız kültürü ve sakız ağacının önemi konusunda farkındalık sağlanmasına katkı yaptı.

UNESCO’nun somut olmayan kültür mirası listesine giren damla sakızının Türkiye topraklarında devamlılığını sağlamak amacıyla, TEMA Vakfı ve FALIM Sakızları ortaklığında yürütülen Sakız Ağaçlarına Sevgi Aşılıyoruz projesi başarıya ulaştı.

TEMA Vakfı girişimiyle, FALIM ortaklığında hayata geçen proje, yaşam alanlarının daralması nedeniyle sınırlı sayıda kalmış, birbirinden uzakta aralarında bağları kesilmiş ve yok olma sınırına yaklaşmış sakız ağaçlarının dinamik olarak korunmasını sağlamak, doğa ve insan için sunduğu değerleri sürdürebilmek amacıyla gerçekleştirildi. Böylece, dünyada yalnızca Türkiye’de Çeşme’de ve Yunanistan’da Sakız Adası’nda yetişen damla sakızının Türkiye topraklarında gelecek nesillere aktarılması güven altına alındı. 2008 yılından bu yana devam eden uzun soluklu proje ortaklığı kapsamında öncelik, sakızı ağacının korunmasına ve bununla birlikte, unutulmaya yüz tutan sakız kültürü ve sakız ağacının önemi konusunda farkındalık oluşturulmasına verildi.

SAKIZ AĞACI KLON PARKI BASINA TANITILDI

FALIM’ın devam eden desteğiyle, proje yeni ve güçlü bir ivme kazandı, birçok önemli adım atıldı. TEMA Vakfı tarafından, 2012 yılından başlayarak 4 yıl boyunca Sakız Ağacı Klon Parkı Tesisi Projesi hazırlandı ve hayata geçirildi. Bilimsel odağı “verimli sakız ağaçlarını güvenli bir alanda koruma altına almak ve sahip olduğu genetik çeşitliliği korumak” olan Sakız Ağacı Klon Parkı Tesisi Projesi’ Orman ve Su İşleri Bakanlığı İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nün yakın ilgi ve desteği ile hayata geçti.

TEMA Vakfı’nın Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın işbirliği ve FALIM Sakızları’nın proje ortaklığında yürüttüğü, Sakız Ağacı Klon Parkı projesinde, damla sakızı ağaçlarını gelecek nesillere aktaracak 124 klona ait bin 104 fidanın dikimi gerçekleştirildi.

Damla sakız ağaçlarının sahip olduğu genetik çeşitliliği koruyacak ve güven içinde gelecek nesillere aktarılması sağlamak üzere hizmet verecek klon parkı, ülkemizde kamu, özel sektör ve sivil toplum örgütü ortaklığıyla tesis edilen ilk gen koruma sahası olma özelliği taşıyor.

UNUTULAN KÜLTÜR YENİDEN CANLANIYOR

Proje ortağı FALIM, TEMA Vakfı’nın bilimsel ve saha çalışmalarına kaynak sağlamanın yanı sıra, marka gücüyle projenin toplumsal boyuta taşınmasına katkı sağladı. Bu amaçla gerçekleştirilen reklam kampanyasının yanı sıra, belgesel programlar ve bölge halkına yönelik bilgilendirme etkinlikleri gerçekleştirildi. Proje elçilerinin artırılması amacıyla, bölgedeki otel ve restoranlarla çeşitli çalışmalar yapıldı, okullar ziyaret edilerek öğrencilere bilgi aktarıldı. FALIM, kendine özgü diliyle, toplumu sakız ağaçlarına sevgi aşılamaya, unutulmaya yüz tutmuş kültürel değerleri, geleneklerin yeniden hatırlanmaya teşvik etti.

KLON PARKI’NDA SAKIZIN GELECEĞİNE BAKIŞ

Sakız Ağacı Klon Parkı Tesisi’nde, gerçekleşen etkinliğe katılan TEMA Gönüllüsü ilköğretim öğrencileri ve davetlilere, sahadaki fidanların gelecekteki halleri özel olarak hazırlanmış bir sanal gerçeklik (VR) sunumuyla gösterildi. 

Sanal gerçeklik teknolojili özel gözlükleri takan davetliler, klon parkındaki fidanların büyümüş hallerini, 3 boyutlu olarak yerinde görme şansını elde ettiler.

Etkinlikte söz alan TEMA Genel Müdürü Doç. Dr. Barış Karapınar, birçok özelliği ile ilklerin yaşandığı bir projeye imza atıldığını dile getirdi ve “Yürütülen proje ile önce damla sakızı ağacının yüz yüze kaldığı tehlike, onunla beraber unutulmaya yüz tutan sakız kültürü ve sakız ağacının önemi konusunda farkındalık yaratıldı. Önce koruma, sonra geliştirme ve daha sonra yararlanma fikri üzerinden öncelik korumaya verilerek damla sakızı ağacının sahip olduğu genetik çeşitliliğin korunması amacıyla tesis edilen klon parkı kamu, özel sektör ve sivil toplum örgütü ortaklığıyla tesis edilen ilk gen koruma sahası oldu. Proje çalışmaları sadece klon parkının tesisi ile bırakılmadı. Klonal tanımlamalarını sağlamak üzere klonların parmak izlerinin çıkarılmasını sağlayacak ARGE çalışması ile desteklenmesi sağlandı. Bu şekliyle proje toplumun her kesiminin birlikte çalışmasıyla elde edilecek başarılara örnektir.” dedi.

SAKIZIN GELECEĞİ, GELECEĞİN BÜYÜKLERİNE EMANET

Mondelēz Türkiye Genel Müdürü Can Buharalı da, TEMA Vakfının sadece doğaya değil, geleneksel, kültürel ve yerel değerlere de gönülden bir sevgi ve azimle dokunan projesine büyük bir heyecan ve gururla ortaklık ettiklerini söyledi. Projenin belirlenen biyolojik ve toplumsal odaklı hedeflere başarıyla ulaştığını dile getiren Buharalı, “Sakız ağacını koruma sorumluluğunu paylaşırken, bir yandan insan ve sakız arasındaki unutulmaya yüz tutmuş bağı sağlamlaştıracak iletişim çalışmalarına, sevgi aşısına ağırlık verdik. Sakız ağaçları konusunda bilinirliliği arttırıp, katılımı ve sahiplenmeyi güçlendirmek; hedeflere ulaşılması sonrasında da, projeyi gerçek sahiplerine devretmek hedefiyle hareket ettik. Bu değeri, konuya sahip çıkan Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü’ne güvenle, Ege üreticisine ve halkına gururla, gelecek nesillere büyük bir umutla devretmekten onur ve mutluluk duyuyoruz” dedi.

Etkinliğe katılan ilköğretim öğrencileri sakızın geleceğine yönelik hayallerini yazdıkları kağıtlar, bir zaman kapsülü içerisinde, 25 yıl sonra ziyaret edilmek üzere klon parkında özel bir noktaya gömüldü. Etkinlik projeye özel olarak hazırlanan kitabın, Mondelēz Türkiye Genel Müdürü Can Buharalı tarafından katılımcılara armağan edilmesi ile son buldu.

Bilgi İçin

Süheyla İlhan – [email protected]

DAMLA SAKIZI HAKKINDA

Binlerce yıldır insanlığa akıttığı gözyaşları ile sağlık ve lezzet sunan bu ağaç türüne halk dilinde Sakız Ağacı diyoruz. Akraba olduğu bazı türler de Sakız Ağacı olarak adlandırılıyor. Akrabalarının aksine o, kışın yaprağını dökmemesi ve yapraklarındaki mis gibi sakız kokusu ile ayrılıyor. Damla sakızı halk arasında akıllı olarak nitelendirilen, çalı formundan kurtulup ağaç olmaya ulaşan çeşitlerinden üretiliyor.

Bu ağaç, yaşam azmiyle dolu. Çünkü gövdesi kırılıp kopsa, hatta yansa bile köklerinden yeni sürgün vererek yaşama tutunuyor. Toprak verimli olmasa da kıt kanaat geçinmesini biliyor, yüzlerce yıl yaşamını devam ettirebiliyor. Sıcağı seviyor, kuraklığa dayanıklı bir doğası var ama denizden gelen nemli rüzgarlar olmazsa olmazı. Ancak, damla sakızı ağacı, aynı zamanda çok da kırılgan, soğuktan ve dondan etkileniyor. Herhalde İzmir-Çeşme'yi bu nedenle mekan tutuyor.

Damla sakızı ağaçlarının cinsiyetleri var. Erkek ve dişi ağaç birbirinden ayrı ağaçlar. Damla sakızı ise daha çok erkek ağaçlardan elde ediliyor. Çünkü dişi ağaçlar ise her ana gibi ürettikleri besini çocukları olan tohumlarına aktarıyor, bu nedenle de erkeklerden daha az gelişiyor ve daha kısa kalıyorlar.

TEMA VAKFI HAKKINDA

TEMA Vakfı iki toprak sevdalısı, Toprak Dede Hayrettin Karaca ve Yaprak Dede A. Nihat Gökyiğit tarafından 1992 yılında kuruldu. Topraklarımızı tehdit eden erozyon ve çölleşme ile mücadelede toplumsal duyarlılığı ve farkındalığı arttırmak, toprağa sahip çıkmak, koruyucu çözümler üretmek, doğal varlıkları korumak ve bu mücadelenin devlet politikası haline gelmesine katkı sağlamak amacıyla çalışan gönüllü bir kuruluştur. Ülke genelinde 600.000’i aşkın gönüllüsü vardır. Bugüne kadar Mera ve Toprak yasalarının kanunlaşmasına destek sağladı. Doğa koruma amacıyla açtığı, müdahil olduğu 222 davanın 108’ini kazandı. 63 dava devam ediyor. 13,5 milyon fidan ve 700 milyon meşe palamudunu toprakla buluşturdu. 60’tan fazla kırsal kalkınma, koruma, biyolojik çeşitlilik projesini hayata geçirdi. 285 sahada ağaçlandırma çalışması yürüttü. TEMA Vakfı okul öncesinden liseye kadar eğitim sisteminin her basamağı için doğa eğitim programları geliştiriyor ve tüm ülke çapındaki temsilci ve gönüllüleri aracılığıyla, öğretmenlerin desteğiyle uyguluyor. Bu kapsamda Minik TEMA, Yavru TEMA, Ortaokul TEMA ve Lise TEMA eğitim programlarını geliştirdi ve hayata geçiriyor. Özel sektör çalışanlarına yönelik Yeşil Yaka, yerel yönetimler ve kadınlar için ekolojik okuryazarlık programları devam ediyor. MEB iş birliği ile uygulanan TEMA Vakfı eğitim programları, kamu ve sivil toplum iş birliğinin en etkin örneklerinden birini sunuyor. 80'den fazla kitabı kamuoyuna kazandırdı. 2012 yılında Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sekretaryası önderliğinde Dünya’da ilk kez verilen Yaşam İçin Toprak | Land for Life ödülünü aldı.

MONDELĒZ INTERNATİONAL HAKKINDA

Mondelēz International , Inc. (NASDAQ: MDLZ) 2014 yılı cirosu 30 milyar Amerikan Dolarının üzerinde olan küresel bir atıştırmalık ürünler şirketidir. 165 ülkede neşeli, lezzetli anlar yaratan Mondelēz International bisküvi, çikolata sakız, şeker ve toz içeceklerde bir dünya lideri olup, herbirinin cirosu milyar doları bulan Oreo, LU ve Nabisco bisküvileri,Cadbury, Cadbury Dairy Milk, Milka çikolataları, Trident sakızları veTang toz içecekleri gibi markalara sahiptir. Mondelēz International, Standard and Poor’s 500, NASDAQ 100 ve Dow Jones Sustainability Index’in bir üyesi olmaktan gurur duyar.

Daha fazla bilgi için: www.mondelezinternational.com, twitter.com/MDLZ

MONDELĒZ TÜRKİYE HAKKINDA

Mondelēz International, Türkiye’de First, Falım, Kent, Olips ve Jelibon gibi pek çok güçlü markasıyla sakız, şeker, hediyelik ve ikramlık kategorilerinde pazar liderlerinden biridir. Ayrıca Mondelēz International, Türkiye pazarında Milka, Toblerone ve Oreo gibi efsanevi küresel markalarıyla çikolata ve bisküvi kategorilerinde de güçlü bir varlığa sahiptir. Gebze’de bulunan büyük üretim tesisiyle yaklaşık 1.400 kişiye istihdam sağlamaktadır. /EGE BASIN GRUBU